چند صباحی است در میان دوستان و فعالان فرهنگی استان ضرورت هماهنگی و انجام امور مشترک بیش از پیش نمایان گشته، این اتفاق مبارک که خود مقدمه فعالیتهای اساسی است می تواند در راستای تشکیل همه جانبه جبهه فرهنگی انقلاب در استان گامی زیربنایی باشد اما وقتی در جلسات مشترک با دوستان حاضر می شوم عدم یک باور تشکیلاتی و هدفمند کاملا محسوس است و به نوعی تو ذوق می زند که بچه ها با دغذغه های فرهنگی گوناگون و پتانسیلهای کم نظیر در استان در مقوله تشکیلات و انسجام فرهنگی یک اقدام اساسی انجام نداده اند. برای یکسان سازی این نگاه اولین سوالی که به ذهن متبادر می شود این است که:

هدف از کار فرهنگی چیست؟

رهبر انقلاب در اهمیت فرهنگ‌سازی به جهات مختلفی اشاره دارند که مهم‌ترین آنها دینی کردن جامعه و شکل‌گیری جبهه عظیم فرهنگی در مقابل جمهوری اسلامی است. و از همه مهم‌تر تاکیدات زیادی داشته اند که اقتدار حقیقی در عرصه جهانی تنها از طریق تحقق اقتدار فرهنگی به دست خواهد آمد بنابراین مجموعه های جوان استان قزوین اگر بخواهند به اقتدار حقیقی برسند چاره ای ندارند جز آنکه کار فرهنگی انجام دهند.

n_10608

حال که فرهنگ سازی را باید وظیفه و مأموریت اصلی خود بدانیم سوال این است چگونه؟

در فرهنگ سازی می توان ۳ ضلع فرض کرد: اول فعالیتهای فرهنگی ، دوم تولیدات فرهنگی و نهایتا عمل اجتماعی

فعالیت‌های فرهنگی مانند همایش‌ها، فعالیت‌های تربیتی، هیئت و هر کاری که انسان در آن تأثیر دارد. حضور انسان به عنوان منتقل‌کننده پیام موضوعیت دارد. چه خود منتقل‌کننده پیام باشیم و چه زمینه‌ساز حضور نخبگان و اساتید باشیم.

ضلع دوم تولیدات فرهنگی است. یعنی آثار فرهنگی، هنری و رسانه‌ای و محصولات فرهنگی. منظور این است که در این نوع انتقال پیام ، انسان حضور فیزیکی ندارد ولی خروجی از انسان است. معمولاً کارهای فرهنگی ما در این دو نوع تعریف می‌شود. اما نوع دیگری هم قابل تعریف است که می‌توان نامش را عمل اجتماعی گذاشت. عمل اجتماعی یعنی مبارزات اجتماعی، عامل به حرف بودن و ….

کار فرهنگی موفق باید ترکیبی از هر سه نوع فوق باشد. تمام فعالیت‌ها و تولیدات فرهنگی باید منجر به یک عمل اجتماعی فرهنگ‌ساز شود. در غیر این‌صورت نتیجه لازم گرفته نخواهد شد. یکی ازدلایلی که نهادهای دولتی نمی¬توانند فرهنگ¬ساز باشند این است که محافظه¬کارند و نمی¬توانند در مسائل اصلی فرهنگ نقش واقعی و مبارزاتی ایفا کنند.

با این تعاریف می توان برای مراکز فرهنگی سه زمینه تخصصی در نظر گرفت : تأمین محتوا، تولید محصول و از همه مهمتر عرضه و مخاطب شناسی.

بخشی از کار، تأمین محتوا و تولید مضامین فرهنگی است. بخشی دیگر، فعالیتها و تولیدات فرهنگی است. منظور برگزاری نمایشگاه، هیئت، طراحی گرافیک، شعرگفتن، تولید نرم افزار و فیلم سازی و … است و تکمیل کننده هم عرضه و مخاطب شناسی است. باید مخاطب شناسی داشته باشیم.

ما اگر میخواهیم حرف امام را منتقل کنیم ، اندیشه های رهبری را نشر دهیم ، معارف عظیم الهی را گسترش دهیم اول باید حرف امام را خوب بشناسیم اما برای اینکه آن را منتقل کنیم باید مخاطب را بشناسیم. اینکه چه پیامی را با چه قالبی منتقل کنیم نیاز به مخاطب شناسی دارد. آیا برای مخاطب کودک و نوجوان هر پیامی از حرفهای امام را با هرقالبی می‌شود منتقل کرد؟ کودک تعیین می‌کند حرف امام به چه نحوی منتقل شود اما حرف، حرف امام است. اصل ثابت است. اگر این مسئله رعایت نشود تولیدات یا به لحاظ محتوایی غنی هستند اما مخاطب استقبال نمی کند و یا مخاطب استقبال می‌کند ولی تولیدات به لحاظ غنای محتوایی ضعیف است و تأثیر فرهنگی کم است.

جریان سازی فرهنگی یعنی حرف خوب را به مخاطب برسانیم. اگر حرف دقیق باشد و مخاطب را خوب بشناسیم منجر به تأثیرگذاری خواهد شد. در کنار این موضوعات نباید از مقوله عرضه غافل شد  یعنی گاهی وقت ها تولیدات خوب و به میزانی هم که به مخاطب رسیده تاثیرگذار بوده است؛ اما سیستم عرضه و فاصله بین تولید و مصرف مشکل دارد.

رصد همه این موضوعات ما را تنها به یک هدف سوق می دهد و آن اینکه برای کار فرهنگی باید فعال فرهنگی متخصص بود ، باید مراکز تخصصی و روزآمد توسط فعالان فرهنگی شکل گیرد ، باید جوانان و فعالان فرهنگی در جبهه فرهنگی انقلاب از کاراکتر “سورچران فرهنگی ” فرسنگها فاصله بگیرند ، عده‌ای فقط در مراسم مختلف شرکت می‌کنند یا تنها کتاب می‌خوانند. فقط مصرف فرهنگی را یاد دارند ، ولی اگر در سال دو صفحه نوشته از آنها بخواهیم عاجزند ، نیروهای فرهنگی ما نباید اینگونه باشند.

2 Comments

  1. مجتبی یوسفی نژاد says:

    سلام برادر.البته نگاه تشکیلاتی در عرصه فرهنگ و ایجاد تشکیلات فرهنگی تخصصی بسیار مهم است که متاسفانه بچه های مذهبی خیلی از این چهارچوب تشکیلاتی و نگاه سیستمی و ساختاری فاصله دارند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *